Powstanie Krzysztofa Kosińskiego (1591-1593)

Było to pierwsze powstanie kozackie przeciwko I Rzeczypospolitej, którym dowodził samozwańczy hetman kozacki Krzysztof Kosiński. Przyczyną wybuchu buntu był spór prywatny polskiego szlachcica Kosińskiego z Podlasia z ruskim magnatem kresowym Januszem Ostrogskim, który rościł sobie prawa do nadanych wcześniej Kosińskiemu dóbr Rokitno i Olszanice. Zatarg prywatny przeistoczył się w powstanie kozacko-chłopskie. Rozpoczęły się niczym niepohamowane łupiestwa polskich dworów, szczególnie dotkliwe na Wołyniu. Powstańcom udało się zdobyć Kijów, Trypol i Perejasław. Sam Kosiński powoli zaczął tracić kontrolę nad niekarnym wojskiem kozackim, które coraz bardziej bezlitośnie łupiło swoich wczorajszych panów. Do ostatecznej rozprawy z kozakami doszło 2 lutego 1593 podczas bitwy pod Piątkiem. Wojska Kosińskiego (5 tysięcy kozaków i 26 armat) zostały doszczętnie pobite przez pospolite ruszenie i wojska prywatne księcia Janusza Ostrogskiego i księcia Aleksandra Wiśniowieckiego, starosty czerkaskiego. 10 lutego Kosiński i inni przywódcy kozaccy podpisali kapitulację wobec zwycięskich magnatów.


Kozacy