Powstanie Pawluka (1637)

Jest to kolejne z serii antypolskich i antyszlacheckich powstań chłopsko-kozackich. Miało ono miejsce na Naddnieprzu w 1637 roku.
Sygnał do powstania dali Kozacy nierejestrowi, którzy w Korsuniu przechwycili artylerię Kozaków rejestrowych i wywieźli ją na Sicz Zaporoską. Powstańczy zagon kozacki bez kłopotów zapuścił się na Kijowszczyznę. Rozochocony tym Paweł Pawluk wydał w sierpniu 1637 roku uniwersał do Kozaków i czerni, czyli chłopstwa zamieszkującego Ukrainę naddnieprzańską - w którym samozwańczo ogłosił się „hetmanem wojska zaporoskiego” i wzywał go powstania.
ZW pierwszym większym starciu,  pod Kumejkami, wojska polskie zwyciężyły Kozaków dowodzonych przez Pawluka. Samozwańczy hetman zebrał resztki armii w miejscowości Borowica, gdzie Kozacy utworzyli tabor. Jednak przeświadczenie o klęsce powstania było tak wielkie, że wojsko zaporoskie poddało się.
24 grudnia pisarz wojska zaporoskiego, Bohdan Chmielnicki, podpisał w Borownicy w imieniu Kozaków akt kapitulacji.
Kozacy zgodzili się na zaprzestanie walki i amnestię w zamian za wydanie przywódców. Pawluka ujęto i przekazano w ręce polskie. W Warszawie wykonano na nim wyrok śmierci.